Ndị iwu kpatara na mmetụta dabere na echiche na ihe ọ bụla na -akpalite mmeghachi omume, nsonaazụ, ma ọ bụ nsonaazụ: mgbe A (ihe kpatara) mere dị ka nsonaazụ, B (mmetụta) mere.
Echiche a nwekwara nke ya: mmetụta ọ bụla na -akpata site na ime ihe gara aga. Ihe kpatara (ihe ma ọ bụ ihe okike) nwere ike inwe ọtụtụ mmetụta: Mgbe A (kpatara) mere, B1, B2 na B3 (mmetụta) na -eme. N'aka nke ọzọ, ihe nwere ike inwe ọtụtụ ihe kpatara ya: Mgbe B mere, ọ bụ maka A1, A2 na A3 mere.
Na mgbakwunye, otu ihe ma ọ bụ ihe ịtụnanya nwere ike inwe mmetụta ogologo oge na obere oge.
A na -akpọ mmekọrịta a n'etiti akpata na mmetụta akpata ọ bụkwa otu n'ime ụkpụrụ nke sayensị eke, ọkachasị physics. Agbanyeghị, ọ na -amụkwa ya nkà ihe ọmụma, kọmpụta na ọnụ ọgụgụ. Iburu n'uche mmekọrịta mmekọrịta na -eme ka sayensị niile nwee ike ịkọwa ọ bụghị naanị ihe kpatara ihe dị adị taa kamakwa ịtụ anya ihe ga -eme n'ọdịnihu (mmetụta) site na omume ndị a mere ugbu a (ihe kpatara).
Mmekọrịta dị n'etiti ihe kpatara na mmetụta ọ bụghị ihe doro anya mgbe niile ma ị nwere ike ịdaba na njehie, nke a na -akpọ causal ụgha: mgbe ekwadoro n'ụzọ na -ezighi ezi na ihe nwere ihe kpatara ya, mgbe ọ bụ na ọ bụghị mmetụta ha. Enwere ike ịme njehie ndị a mgbe ihe abụọ metụtara ibe ha, mana ọ bụchaghị nke ọzọ.
Na mgbakwunye na oke nke sayensị, a na -eji iwu kpatara na mmetụta eme ihe na usoro uto nke onwe: ndị chọrọ ịgbanwe akụkụ ndụ ha kwesịrị ịchọpụta ihe kpatara ha. Ọ bụrụ na achọpụtara ya nke ọma, ịgbanwe ihe kpatara ya ga -agbanwe mmetụta ya. N'ụzọ dị otu a, mgbe ị na -eme mkpebi kwa ụbọchị, a na -atụle mmetụta nke omume, ọ bụghị naanị omume n'onwe ha.
Na Ubi azụmahịa A na -eji ya achọpụta ihe na -akpata nsogbu dị iche iche metụtara nrụpụta ihe, mmekọrịta ndị ọrụ na ogo mmepụta.
Ihe okike
- Mmiri ozuzo nwere mmetụta nke ime ka mmiri na -ede.
- Ọkụ nwere mmetụta na osisi na -atụgharị ghọọ ọkụ.
- Anyanwụ nwere mmetụta nke photosynthesis na osisi.
- Anyanwụ nwere mmetụta na akpụkpọ ahụ mmadụ na -agbanwe agba.
- Oyi na -enwe mmetụta nke nkụda mmụọ ma ọ bụrụ na ahụ adịghị ọkụ.
- Oyi dị n'okpuru ogo 0 nwere mmetụta na -ajụ mmiri.
- Ike ndọda nwere mmetụta nke ịdaba ihe.
- Ngagharị nke ụwa na gburugburu anyanwụ na -enwe mmetụta nke inwe oge dị iche iche.
- Oriri nri nwere mmetụta nke nri na -edozi ahụ maka anụmanụ na mmadụ.
- Ị consumptionụbiga nri ókè nke nri ụfọdụ nwere mmetụta n'ịbakọta abụba n'ime ahụ.
- Ezumike nwere mmetụta nke imeju ume.
- Itinye ike n'ihe nwere mmetụta na -ebugharị ihe ahụ.
Ndụ kwa ụbọchị
- Itinye gluu nwere mmetụta nke ijikọta akụkụ abụọ nke ihe ma ọ bụ ihe abụọ.
- Ịnọgide na -enwe gburugburu ebe niile na -enwe mmetụta nke ime ka ọ dị mfe nhicha.
- Ihe otiti ahụ nwere mmetụta mgbu ma nwee ike nwee mmetụta nke ịta ahụ.
- Mmega ahụ na-enwe mmetụta dị mkpirikpi nke ike ọgwụgwụ.
- Ịgbanyụ ngwa na oriọna ndị a na -ejighị rụọ ọrụ na -echekwa ike.
Uto nkeonwe
- Ịhazi ọrụ a ga -arụcha nwere mmetụta nke arụmọrụ ka ukwuu.
- Isetịpụ ebumnuche nwere mmetụta nke ime ka ọ ka mma.
- Imega ahụ nke ọma nwere mmetụta na-adịte aka nke ịbawanye ọdịmma.
- Ọmụmụ ihe ahụ nwere mmetụta nke ịga nke ọma n'ule.
- Ime ihe omume ndị masịrị m na -enwe mmetụta ụtọ.
Ngalaba ọrụ
- Ọzụzụ ndị ọrụ ọhụrụ nwere mmetụta dị mkpirikpi nke mbelata nke nrụpụta, mana mmetụta na-adịte aka nke mmụba na arụpụta ihe.
- Nkewa ezi uche nke ọrụ nwere mmetụta nke ịbawanye arụmọrụ.
- Ezi onye ndu nwere mmetụta nke ịbawanye mkpali.
