Ndị alkynes ma ọ bụ hydrocarbons nke acetylenic bụ hydrocarbons ji ọnụnọ nke njikọ carbon-carbon atọ. Alkynes na-abụghị cyclic na-aza usoro molekul CnH2n-2. Ha nwere ogo iguzobe nke dị elu karịa nke alkenes.
N'etiti chemical Njirimara nke alkynes na -egosipụta eziokwu na ha bụ ogige polarity dị ala, ya mere insoluble n'ime mmiri, mana ọ na -agbaze nke ọma na ihe mgbaze ihe ndị dị ndụ dịka ether, benzene, ma ọ bụ carbon tetrachloride.
Ndịisi ihe na -agbaze na agbaze nke alkynes yiri nke alkanes ma ọ bụ alkenes nke ọnụ ọgụgụ carbon hà nhata. N'aka nke ọzọ, a na -ahụkarị mmetụta na njigide anụ ahụ ndị a, nke nwere ọnụọgụ carbons na ọnụnọ nke ngalaba na yinye (nke na -agbanwe n'otu ụzọ), ka a na -ahụkarị.
Alkyne kachasị mfe bụ acetylene, ha na -eso propylene (ma ọ bụ ndụmọdụ) na butino, nke nwere ike ịbụ 1-butyne (njikọta atọ na njedebe nke molekul) ma ọ bụ 2-butyne (njikọ atọ na etiti molekul). Atọ ndị a bụ gas; ndị nwere ọnụọgụ carbon kacha elu bụ ihe ọ liụ .ụ ma ọ bụ siri ike.
Yiri na alkenes, agbụ atọ nwere njirimara alkynes na -enye ha kemịkal kemịkal dị ukwuu ihe ndị a ma mee ka ha bụrụ ndị na -adịkarị mfe ịnata mmeghachi omume mgbakwunye (hydrogen, halogens, mmiri, wdg) na ndị ọzọ. Agbanyeghị, agbụ atọ na -ejikọ otu carbon atọm na ibe ya abụghị otu: otu n'ime ha (nke a na -akpọ njikọ sigma) siri ike ma na -arụ ọrụ dị ka onye isi maka njikọ. Ngwakọta nke nwere ike ime nwere njikọ abụọ ma ọ bụ naanị otu agbụ.
A na -akpọ ogige ndị nwere njikọ atọ na otu njedebe nke yinye alkynes ọnụ; A na -ahụta ogige ndị a site na acidity ha akara. N'ezie, alkynes ọdụ ụgbọ mmiri bụ hydrocarbons kachasị mfe acid. Ogologo oge dị n'etiti atọm carbon dị na njikọ bụ 1.20 amstrongs (ọbụlagodi nke alkenes ─1.34 amstrongs─- na nke alkanes ─1.54 amstrongs─). Otu agbụ, okpukpu abụọ na atọ nke carbon-carbon nwere ike ibikọ n'otu molekul. Mgbe nke a mere, a na -akpọ hydrocarbon dị ka alkyne wee gosipụta ọnọdụ nke njikọ abụọ na njedebe "ene", na -etinye ya ebe o kwesịrị.
Ihe atụ nke alkynes edepụtara n'okpuru:
- ethyne (acetylene)
- ọnụ
- 2- pentin
- 2-butyne
- 1-butyne
- Ọktoba 3
- 2-nonino
- Methyl acetylene bụ ọgwụ
- A na -akpọkwa ya ethyl acetylene
- 1-ene-4-hexyne
- Propyl acetylene
- Terbutyl acetylene
- 6,6-diethyl-4-noniino
- 5,6-dimethyl-3-heptin
- 3,3-diethyl-3,5-nonadiino
- cyclobutine
- 3-ethyl -5-ethynylhepta-1,6-diino
- 5-methyl-2-hexyne
- 3,5,7-decatriino
- 6-methyl-2,4-heptadiino
